گوگل، برنامۀ «گوگل پادکستز» (به معنی پادکست‌های گوگل» را تعطیل کرد و از این اتفاق دو درس می‌توان گرفت: نخست هیچ‌وقت به یک محصول گوگل که به سرچ، جیمیل یا یوتوب مرتبط نیست، اعتماد نکنید؛ و دوم، این‌که پادکست‌ها واقعاً چه چیزی هستند، برای مردم خیلی خیلی مبهم است.

اپلیکیشن «گوگل پادکستز» یک برنامۀ اندرویدی برای مشترک شدن (Subscribing) و گوش‌دادن به پادکست‌ها بود. گوگل سال گذشته تعطیلی آن را اعلام کرد و اکنون موعد آن رسیده است. به جای آن، گوگل پادکست‌ها را در «یوتوب موزیک» قرار داده و برای هرکسی که بیشتر از پنج دقیقه گوگل را دنبال کند تعجبی ندارد که این غول تبلیغاتی، یک سرویس محبوب دیگر را تعطیل کرده باشد. اما آیا این مسئله، واقعاً اهمیتی دارد؟ به هر حال به نظر می‌رسد پادکست، تنها شکل مستقلی از رسانه است که شرکت‌های بزرگ تکنولوژی نمی‌توانند آن را کنترل و یا تخریب کنند.

گراهام بووِر (Graham Bower)، پادکستر و بلاگر تکنولوژی در یک پیام خصوصی به وبسایت لایف‌وایر گفته: «یوتوب، در جایگاه بعدی پلتفرمی عالی برای پادکست‌هاست ولی یک پلتفرم اختصاصی برای پادکست‌ها نیست.»

مبهم بودن پادکست‌ها

اول از همه، پادکست دقیقاً چیست؟ تعریف فنی آن بسیار ساده و راحت است. پادکست یک فایل صوتی یا ویدیویی است که از طریق فید RSS به دست می‌رسد.

RSS (مختصر شدۀ Real Simple Syndication) به معنی هم‌نشری بیش‌ساده، به این معناست که می‌توانید برنامه‌ای را در پلتفرم پادکست مورد نظر خود سابسکرایب کرده و به محض این‌که قسمت‌های جدیدی از آن در دسترس قرار گرفت، آن‌ها را به صورت خودکار دانلود کنید.

بااین‌حال واژۀ «پادکست» به هر صوت یا ویدیوی اپیزودیک در اینترنت معنی پیدا کرده است. مردم آن را برای توصیف برنامه‌های ویدیویی که علاقه دارند در یوتوب تماشا کنند هم استفاده می‌کنند و بعضی وبسایت‌ها این اصطلاح را برای ویدیوهایی به کار می‌برند که می‌توانید از سایتشان تماشا کنید درحالی‌که نه احتیاجی به سابسکرایب کردن دارید و نه نیاز است که دانلودشان کنید.

به موازات این، افراد بیشتر و بیشتری از طریق یوتوب، به پادکست مورد نظر خود دست پیدا می‌کنند؛ چه ویدیو باشد چه فقط یک صوت ساده. این برای گوگل فوق‌العاده است، اندکی دیگر خواهیم دید چرا و احتمالاً این همان دلیلی است که اپلیکیشن اختصاصی پادکست خود را کنار گذاشته است.

برای کاربران، از بین رفتن اپلیکیشن «گوگل پادکستز»، مسئلۀ بزرگی نیست. بسیاری برنامه‌های پادکست دیگر هم در دسترس هستند و حقیقتاً شاید این اتفاق خوبی باشد که این برنامه از بین رفته؛ پیش از این‌که خرابی‌های بیشتری به‌بارآورد.

برای پیدا کردن چرایی این اتفاق، بیایید به یک طرح «بگیر نگیر»‌ دیگرِ گوگل نگاه بیندازیم؛ برنامه‌ای به نام «گوگل ریدر» (Google Reader) که آن هم منحل شد.

این سرویس محبوب به کاربرانش این امکان را می‌داد تا تقریباً هر وبلاگ یا وبسایتی را که به‌طور منظم به‌روز می‌شد، دنبال کنند. این یکی از هزاران نرم‌افزار «RSSخوان» (RSS Reader) بود که منتها به جای استفاده از RSS برای ارائۀ پادکست‌ها، پست‌های تازۀ ‌‌وبلاگ‌ها را دریافت می‌کرد.

بسیاری برنامه‌ و سرویس RSSخوان دیگر وجود داشته و دارد اما «گوگل ریدر» به گونه‌ای با امکان اشتراک وبلاگ‎ها شناخته شده بود که وقتی گوگل آن را منحل کرد، به نوعی محبوبیت RSS را از بین برد. احتمالاً بسیاری از کاربران فکر می‌کردند که دیگر نمی‌توانند این وبلاگ‌ها را دنبال کنند.

چرا گوگل این کار را انجام داد؟ من فکر می‌کنم به همان دلیلی که اپلیکیشن «گوگل پادکستز» خود را رها کرد. RSS، در فرم وبلاگ یا پادکست غیرقابل ردیابی است. انتشاردهندۀ پادکست فقط می‌داند که اپلیکیشن، یک قسمت را دانلود کرده است و بس. اپلیکیشن امکان دارد از طریق آدرسIP، مکان شما را پیدا کند اما این امکان، در گوشی‌های موبایل سخت‌تر است و سخت‌تر از آن، دسترسی به آن داده‌هایی است که گوگل، کسب‌وکارش را بر روی آن بنا کرده است.

دیو وینر (Dave Winer)، طراح RSS، در Mastodon (پلتفرمی به‌مانند ایکس) نوشت: «با ActivityPub (پروتکلی که برنامه‌های Threads و Mastodon از آن استفاده می‌کنند) می‌دانید که چه کسی شما را دنبال می‌کند ولی در RSS این امکان وجود ندارد. این ممکن است یک نقطه ضعف به نظر برسد مگر این‌که از دید یک کاربر به آن نگاه کنید: بدون هیچ‌گونه اسپم، جاسوسی و غیره که احتمالاً به همین دلیل است که گوگل RSS را دوست نداشت.»

اگر پادکست‌ها را در یوتوب تماشا کنید و گوش دهید، گوگل نه‌تنها می‌تواند هر کاری را که انجام می‌دهید، پیگیری و ردیابی کند، بلکه می‌تواند تبلیغاتی را در لابه‌لای آن پادکست‌ها بگنجاند و به شما نشان دهد.

خوشبختانه راه‌های زیادی وجود دارد. یکی همان است که لیست پادکست‌های خود را در یوتوب وارد کنید. راه دیگر این است که آن لیست را به عنوان یک فایل استاندارد با فرمت OPML خروجی بگیرید و آن را به هر برنامۀ پادکست دیگری، از برنامۀ «اپل پادکستز» (Apple Podcasts) گرفته تا برنامه‌های شخص ثالثی (third-party apps) نظیر Overcast، بارگذاری کنید.

دنیای پادکست‌ها به اندازۀ کافی سالم است که حذف اپ «گوگل پادکستز» توسط خود گوگل، به آن خدشه‌ای وارد نخواهد کرد؛ برعکس حذف «گوگل ریدر» که فرایند خواندن RSS وبلاگ‌ها را دچار مشکل کرد. تنها لطفی به خودتان کنید و به انتخاب‌های دیگری جز یوتوب، نگاهی بیندازید. برای اندروید و آیفون، برنامه‌های پادکست عالی‌ای وجود دارد که به شما امکان کنترل می‌دهند، پادکست‌ها را به صورت خودکار دانلود می‌کنند و به گوگل یا هر برنامۀ دیگری اجازۀ ردیابی فعالیت‌های شما را نمی‌دهند.

مقاله‌ای از چارلی سورل (Charlie Sorrel) از وبسایت لایف‌وایر (Life Wire)